آثار تاریخی سیراف در مسیر تخریب/ خطر نابودی بیخ گوش تمدن چند هزار ساله

به گزارش خبرنگار مهر، سیراف یکی از بنادر با قدمت و سابقه تاریخی ایران است که پیشینه تمدن آن به راه آبی ابریشم نیز می رسد. روزگاری راه آبی ابریشم از این بندر می گذشت؛ زمانی که سیراف به واسطه تمدن باشکوهش، جمعیتی بیش از ۳۰۰ هزار نفر را در خود جای داده بود.

امروزه سیراف نه به واسطه شهر بودنش بلکه به اعتبار تاریخی بودنش و آثار به جای مانده از قدیم الایام دارای نام و شکوهی بالا در استان بوشهر و کشور است که به همین واسطه سالانه گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور به سمت خود جذب می کند.

هر چند هنوز تدبیری برای جاذبه‌های مدفون شده سیراف در زیر آب برای در معرض دید و بازدید قرار دادن آن انجام نشده است ولی همین چند آثار به جا مانده در خشکی نیز علاقه مندان زیادی دارد.

قسمت‌های زیادی از بناهای تاریخی سیراف بر اثر سیل و بارش های باران و طوفان و زمین لرزه و... از بین رفته است.

متاسفانه قسمت‌های به جا مانده از این آثار نیز در مسیر تخریب کامل قرار دارند. این موضوع به شدت باعث نگرانی مردم بندر سیراف است.

آثاری که یکی پس از دیگری تخریب می‌شوند

مسجد امام حسن بصری مربوط به سده هفتم هجری واقع در سیراف است. این اثر در سال ۱۳۸۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد امام حسن بصری با وجود ثبت ملی بودن و قدمت زیادی که دارد، چند سالی است که در مسیرتخریب قرار گرفته است، به نحوی که برای جلوگیری از ریزش ستون ها و دیواره های آن از تکیه گاهی بنام چوب استفاده شده است که نه صورت قشنگی دارد و نه راهکار موثری است.

راه دسترسی به مسجد که به وسیله دستگاه های راه سازی مانند لودر به وجود آمده است در فاصله کمی از آن احداث شده به شکلی که خطر تخریب آثار به واسطه ایجاد راه نیز  وجود دارد.
از طرفی دیگر، جانمایی دکل ایرانسل در نزدیکی این اثر ملی نیز موضوع مبهمی است که نشانگر مظلومیت صنعت گردشگری در استان بوشهر است.

مسجد امام حسن بصری حتی یک تابلو معرفی هم ندارد. فقط چارچوب تابلو نصب است. ریزش قسمتی از این مسجد قدیمی تا نزدیک حیاط های پایین مسجد رسیده است.

قلعه نصوری از اثرهای تاریخی استان بوشهر در جنوب ایران واقع در سیراف است. حیاط اول این قلعه که بیش از ۱۸ تابلو گچ بری دارد در حال تخریب و از بین رفتن است.پیاده رو سازی منتهی به دره لیر که همراه با سنگ فرش بوده، ناتمام مانده است که شاید دلیل اصلی آن نبود بودجه کافی باشد.

در دره لیر یک سایه بان یا یک سرویس بهداشتی یا نیمکت برای استراحت کهن سالان هم وجود ندارد.یکی از تئوری های جذب گردشگر و توریست فراهم کردن امکانات رفاهی مناسب و کافی بدون صدمه زدن به بافت آثار است.

تهيه طرح ويژه سيراف با نگاه توسعه زير ساخت­ها

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: تهيه طرح ويژه سيراف با نگاه توسعه زير ساخت­هاي گردشگري و نيز آزاد سازي عرصه تاريخي سيراف كه در سال جاري اعتباري در حدود یک میلیارد و500 ميليون ريال برای اين امر در نظر گرفته شده است. در اين مطالعات هدف نهايي آماده سازي پرونده سيراف برای ثبت جهاني خواهد بود.

محمد ابراهیم فروزانی افزود: تبديل قلعه نصوري (پرديس سيراف) به مجتمع خدماتي پذيرايي- توريستي از محل طرح پرديسان كه در سال جاري حدود 17 میلیارد ريال برای اين  موضوع مصوب شده است.

وی خاطرنشان کرد: برای استحکام بخشی اضطراری ابنیه تاریخی نیز اعتباری معادل سه میلیارد ریال مصوب شده که صرف مرمت ابنیه تاریخی آن خواهد شد.

احیای سیراف با مشارکت وزارت نفت و میراث فرهنگی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در خصوص عبور ماشين آلات سنگين برای راه سازی در کنار آثار سیراف گفت: به علت قرارگيري آثار تاريخي سيراف در بستر سنگي و كوههاي اطراف، ماشين آلات، چندان آسيبي به آثار مجاور وارد نخواهد کرد، البته تردد دستگاه­ها و ماشين آلات سنگين از روي آثار قطعاً باعث تخريب خواهد شد كه اين موضوع ممنوع است.

فروزانی مهمترين كارهاي صورت گرفته طي يك سال گذشته را پي گيري مكاتبه استاندار با وزير نفت برای تعامل بین وزارت نفت و سازمان ميراث فرهنگي در احیا سيراف كه وزیر محترم نفت نیز موافقت خود را با مشارکت در احیا و ساماندهی سیراف مشروط به تأیید طرح توسط سازمان ميراث فرهنگي اعلام کرده است، عنوان کرد.

وی اظهار داشت: پي گيري برای تامين اعتبارات لازم كه در مجموع تاكنون 21میلیارد و 500 ميليون ريال در سال جاري برای آثار مختلف بوده است که در بالا به آن اشاره شد.

جمع‌آوری دکل مخابراتی از محدوده بافت و آثار تاریخی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر از پيگيري لازم برای موافقت وزارت راه و شهرسازي مبني برتهيه طرح ویژه سيراف، فعال کردن سازمان های مردم نهاد در سیراف و انجام مکاتبات و تشکیل جلسات برای جلوگیری از ساخت و ساز در محدوده آثار تاریخی سیراف به عنوان دیگر کارهای انجام شده در خصوص آثار سیراف نام برد.

 فروزانی در خصوص وجود دکل ایرانسل در وسط آثار تاریخی سیراف نیز اذعان داشت: متاسفانه یکی از دکل‌های مخابراتی که در سالیان گذشته احداث شده در محدوده آثار تاریخی واقع شده است البته این جانمایی به صورت موقت بوده و مقرر شده پس از چند سال جمع آوری شود.

وی افزود: دکل دوم در سال گذشته در زمان مدیریت سابق بدون گود برداری نصب شده و مقرر شده طی مدت 5 سال جمع آوری شود؛ البته پیگیری لازم جهت جمع آوری سریع تر این دکل ها به عمل آمده است.

گزارش: مصطفی صفایی